Arama:
Perçinleme Nedir? Perçin Tabancası Kullanımı

Perçinleme ve Kullanım Alanları

Perçin, bir başı hazır diğer başı ise montaj esnasında biçimlendirilen iki ya da  daha fazla malzemeyi birbirine birleştirmeye yarayan bağlantı elemanlarıdır. Makine parçaları, sac levha, kayış ve balata gibi makine elemanlarının sökülemez şekilde birleştirilmesinde kullanılmaktadır. Perçin söküp takılabilen bir parça değildir. Takıldıktan sonra sökülemez. Parçaların perçin adı verilen elemanlarla sökülmez şekilde birleştirilmesi işlemine de perçinleme denir. Perçinlemedeki amaç, sökülemez bir birleştirme sağlamaktır.
Bombe kafa pop perçinler, otomotiv, gemi, inşaat, mobilya ve aydınlatma gibi birçok alanda, parçaların birleştirilmesinde kullanılanlar genellikle pop perçin türleridir. Kullanılacağı malzemeye göre değişik türleri mevcuttur. Havşa kafalı pop perçinler ise, perçin gövdesinin havşa biçiminde olmasıdır.
Perçinleme günlük hayatımızda birçok alanda kullanılmaktadır. Bu alanlar özellikle çelik konstrüksiyon,  inşaat ve gemi sektörleri diyebiliriz. Bu sektörler dışında perçinlemenin yoğun kullanıldığı farklı sektörlerde vardır. Örneğin makine tezgahları üretiminde, lokomotif üretimi, tekstil ve giyim (jeans, kemer vb), mutfak malzemeleri (çaydanlık, tencere kulpları) gibi birçok farklı alanda da kullanımları mevcuttur. Perçinleme işleminin bir diğer alternatifi de kaynak işlemidir. Bugün kaynak teknolojisinin gelişmesi birçok alanda kullanımını hızlandırsa da, inşaat ve gemi sanayiinde perçinleme işlemleri halen devam edilen bir birleştirme yöntemidir.

Perçinleme

Perçin, birden fazla parçayı birleştirmeye yarayan bağlantı elemanlarından biridir. Ayrıca kör perçin olarak da adlandırılmaktadır. Birleşimi yapılacak malzemede vida gibi elemanlarda olması gereken dişlere ihtiyaç yoktur. İstendiğinde perçin kullanarak çok ince malzemelerin birbiri ile birleşimi sağlanabilmektedir. Perçin yapısı gereği başlarından biri hazır, diğeri ise montaj sırasında şekillenen silindirik bir bağlantı elemanıdır.

Somun Perçin

Diş açılamayan kalınlık seviyesi düşük malzemelerin cıvata ile birleştirmesi için kullanılan ara bağlantı elemanına somun perçin denilmektedir. Somun perçine ait dişler takıldığı parçaya kaynaklanmış bir somun gibi çalışmaktadır. Somun perçin vasıtasıyla arka kısmına erişilemeyen parçaların somunlu hale getirilmesi sağlanmaktadır.

Pop perçin Nedir? Standart pop perçin nerede kullanılır?

Aynı veya farklı türde iki malzemenin kolayca birleştirilmesinde pop perçin kullanılmaktadır. Çoğunlukla çelik, alüminyum, demir, pirinç ve bakır benzeri parçaların birleştirilmesinde kullanılmaktadır.

Perçin Çeşitleri Nelerdir?

Kullanım alanına ve yerine göre değişiklik gösteren perçin çeşitleri mevcuttur. En sık kullanılan perçin çeşitleri standart pop perçin modelleridir.
Perçinleme yapılacak parçanın konumuna göre:
  • İki yamalı perçin
  • Bindirmeli perçin

Kullanıma Bağlı Perçin Çeşitleri

  • Standart Kör Perçin
  • Geniş Kafalı Pop Perçin
  • Papatya Kör Perçin
  • Havşa Kafalı Pop Perçin
  • Arkası Kapalı Pop Perçin
  • Örümcek Perçin
  • Geniş Kafalı Örümcek Perçin
  • Paslanmaz Çelik Perçin
  • Geniş Kafalı Multigrip Perçin
  • Hardvex Kör Perçin
  • Versagrip Kör Perçin
  • Trebol Kör Perçin
  • Rivet S-Clover WP
  • Sızdırmaz Kör Perçin
  • Somun Perçinler
  • Yapısal Kör Perçin
  • Multilock Yapısal Kör Perçin
  • Hardlock Yapısal Kör Perçin
  • Hardgrip Yapısal Kör Perçin

Amaçlara Yönelik Perçinleme Çeşitleri

Sağlam Perçinlemeler

Çatı ve köprü gibi çelik konstrüksiyonlarda kullanılmaktadır.

Sızdırmaz Perçinlemeler

Su tankları, mutfak gereçleri, su oluklarında kullanılmaktadır

Sağlam-Sızdırmaz Perçinlemeler

Buhar kazanı, basınçlı su ve yağ tanklarında kullanılmaktadır.

Özel Perçinlemeler

Bu tip özel perçinlemeler özel tip perçinlerle yapılmaktadır. Bunlar:

1-Çektirmeli (Pop) Perçinler:

Baş kısmı dövülerek biçimlendirilmeyen, özel tip perçinlerle yapılan işlemdir. Kör perçin kullanılarak yapılan perçinlemedir. Perçin çivisi ve perçin gövdesi adı verilen iki parçadan oluşur. Gövde yumuşak gereçten, perçin çivisi ise çelikten yapılmıştır. Tek tarafından çalışma imkanı olan yerlerde tercih edilmektedir.

Perçin çivisi gövde içinde bulunmaktadır. Delik içine takılan perçinin dışarda kalan uç kısmı, çektirme aparatıyla çekilmek suretiyle uygulanmaktadır. Çekme işlemi sırasında çivinin baş kısmı gövde içinde kalırken, kopan çentikli çivinin uç kısmı atılmaktadır. Sonunda perçinde ikinci baş kısım oluşmaktadır.

2-Patlamalı Perçinler

Gövdesi içine patlayıcı kapsül yerleştirilen perçin çeşididir. Perçin başına bastırılan sıcak zımba, kapsülü patlatır. Patlama sonucu perçin başı oluşur. Alüminyum ve alüminyum alaşımlarının birleştirilmesinde kullanılmaktadır.

Perçinleme Teknik Gösterimi

Perçinlemede Kullanılan Perçin Çivileri :

Yapılacak perçinlemenin özelliğine göre çeşitli perçin çivileri vardır.

Bombe başlı perçin
Havşa başlı perçin
Mercimek başlı perçin
Silindirik başlı perçin

Perçinleme işlemi

Perçinleme ile birleştirilecek parçaların cinsine göre, çelik, demir, alüminyum, bakır ve pirinç gibi perçin gereçleri kullanılmaktadır. Perçin deliklerinin kaymaması için parçalar birlikte bağlanmalı ve delinmelidir.

Perçin deliği ve havşalarının açılması sırasında delik, perçin ça­pından (d) 0,1 – 0,2 mm daha büyük delinerek, delik ağızları 90° havşa matkabı ile havşalanırsa perçinin daha düzgün ve rahat oturması sağlanır.

Küçük çaplı (8 mm çapa kadar olan) per­çinlere soğuk ve sıcak perçinleme uygulanmaktadır. Eğer soğuk ve sıcak perçinleme uygulanacak perçin çapı artarsa, dövme işlemi zorlaşacağından, büyük çaplı per­çinler ile sızdırmazlık isteyen yerlerdeki perçinler sıcak perçinleme işlemi ile oluşturulmaktadır.

Perçin Tabancası Kullanımı

Rahatlıkla temin edebileceğiniz perçin tabancası ile iki parçayı birbirine sökülemeyecek halde birleştirebilirsiniz. Ancak perçinleme işlemi sonrası, kolay kolay sökülemeyen bir birleştirme elde edilmektedir. Ayırmak için perçin başını el taşıyla ya da matkapla eritmeniz gerekmektedir.

Perçin Tabancası Nasıl Kullanılır?

  1. Havalı perçin tabancaları olduğu gibi basit işlerde kullanılan pens tipi tabancalar da mevcuttur. Perçinleme yapabilmek için perçin tabancasına pop perçin yerleştirilmesi gerekmektedir.
  2. Perçin boyunu birleştireceğiniz malzemelerin kalınlığını dikkate alarak hesaplayınız ve uygun boyda perçin kullanınız.
  3. Perçin çapına uygun adaptör kullanılmalıdır. Tabanca üzerindeki yedek adaptörlerden birini sökerek tabanca ucuna takılabilmektedir.
  4. Perçin tabancası uç adaptörlerini değiştirirken tabanca kollarının sıkılmış halde olması gerekmektedir.
  5. Perçin uç adaptörünü takarken tabancanın üzerindeki anahtarı kullanılmaktadır. Fazla sıkma kuvveti uygulanmamalıdır.
  6. Perçini çivi kısmından (ince kısım) tabanca ucuna yerleştirilmektedir.
  7. Birleştirilecek malzemeler üst üste sabitlenerek uygun çapta delik delinebilmektedir.
  8. Perçini deliğe yerleştirerek perçin tabancası 2 – 3 kez sıkılmalıdır.
  9. Perçinin çivi kısmı kırılacak ve işlem tamamlanacaktır.

Havalı perçin tabancaları, perçinlemenin hava basıncı kuvveti ile gerçekleştirildiği el aletleridir. Havalı perçin tabancaları sac birleştiren firmaların sık kullandığı aletlerdendir. Perçinleme sanayide önemli bir birleştirme yöntemi olup geri sökülmesi çok zordur.

Havalı pop perçin tabancası da pop perçin adı verilen perçinlerin atılması işleminde kullanılan bir el aletidir. Sıradan perçin tabancaları ile aynı çalışma prensibine sahiptirler. Pop perçin et kalınlığı fazla olmayan parçaların birleştirilmesinde tercih edilmektedir. Diğer perçinlere göre ince uzun yapıda olması sebebiyle çektirmeli perçin olarak da adlandırılmaktadır.

Havalı perçin tabancaları perçin deliği açma işlemini çok kısa sürelerde gerçekleştirme imkânı sağlamaktadır. Perçin işleminin el ile uygulamalarıyla karşılaştırıldığında daha kaliteli ve sağlam perçinleme imkânı sunmaktadır. Havalı perçin tabancası fiyatı tercih edilen marka ve modellere göre farklılıklar göstermektedir.

Vakumlu perçin tabancası olarak bilinen çeşitleri vakum altında çok yüksek kalitede perçinleme imkânı sunmaktadır. Vakumlu perçin tabancaları diğer perçin tabancalarının fiyatlarına göre daha yüksektir.

Benzer Yazılar

Kimyasal Dübel ve Filiz Ekme Teknikleri

Kimyasal Dübel

Beton ve betona benzeyen  sert malzemelerin birbirine sağlam bir şekilde birleştirilmesi için kullanılan malzemelerdir. Kimyasal dübeller standart dübel çeşitlerine göre bir çok artısı mevcuttur. Sıvı olması nedeniyle boşlukları tümüyle dolduran ve sızdırmazlık sağlarlar. Derinlik sınırı olmadan uygulanabilmektedir.

Kimyasal dübeller fiziksel dübeller ile kullanıldığı taktirde üst seviye sağlamlık ve ankrajlama sağlayacaktır.

Kimyasal dübel uygulamalarında, çimento ve epoksi kaynaklı ürünler kullanılmaktadır. Özellikle onarım ve güçlendirme amaçlanıyorsa; beton basınç dayanımı bilinmesi gerekmektedir. Beton basınç dayanımı hesaplamasında tahribatlı ve tahribatsız olmak üzere iki farklı yöntem mevcuttur.

– Tahribatlı hesaplamada betondan numune alınmaktadır. Buna “karot alma” denilmektedir. Karot alınmış yer daha sonra mutlaka doldurularak düzeltilmelidir.).  Alınan beton numunesinin basınç dayanımı tespit edilir. Karot hesaplanırken beton yaşı, demir miktarı, karot boyutları dikkate alınır.

– Tahribatsız hesaplama metodunda Schmidt çekici, ultrases ve beton kalıba dökülmeden önce beton santralinden alınan beton numunelerine basınç dayanımı uygulanır.

Kimyasal dübeller filiz ekimi için beton ve taş duvarlarda kullanılmaktadır. Büyük yüklerde ankraj için de kullanılmaktadır. 20 C’de 6 dakika sürede uygulama yapılmalıdır. Kürleşme süresi yaklaşık 1 saattir.

Epoksili Filiz Ekmek

Bina güçlendirme çalışmalarında kullanılan epoksili filiz ekme işlemi, beton içinde açılan deliğe uygulanmaktadır. Delik bir matkap ile beton üzerinde oluşturulmaktadır. İçine yerleştirilen demir çubuk ardından iki beton blok birbirine Epoksi malzeme ile tutturulmaktadır.

İnşaat sektöründe bina içi destek gerektiren yerlerde filiz ekimi uygulanmaktadır. Filiz ekme genel olarak binada tespit edilen sorunları kalıcı olarak çözme hedeflenmektedir. Burada 2 farklı filiz ekim tekniği uygulanmaktadır. Bunlardan biri kimyasal dübelle filiz ekme tekniği olarak bilinir. İkincisi ise epoksi tekniği ile filiz ekme olarak ifade edilmektedir. Her iki teknik inşaat sektöründe aktif bir şekilde uygulanmaktadır. Özellikle binalarda kalıcı çözüm ve ısı kayıplarını önlemek için bu iki yöntem tercih edilmektedir.

Filiz ekimi yapılma nedenleri ve kullanım alanları ise şu şekilde sıralanabilir:

  • Yıpranan bina bloklarının tamiri ve kolonların desteklenmesi
  • Binada meydana gelen kırıkların ve çatlakların ortadan kaldırılması
  • Liman, baraj, su arıtma sistemleri ile ilgili oluşan yapısal hasarların giderilmesi
  • Kopan ya da çöken beton alanların tamir edilmesi

Kimyasal Dübel ile Filiz Ekimi Uygulaması

Kimyasal dübel kullanılarak yapılan filiz ekiminde yoğun yapıştırıcı özellikli bir dolgu maddesi kullanılmaktadır. Öncesinde bu bölge, delinir ve hasarlı kısımların bakımı yapılır. Bunlar için de delinecek bölge ve ne kadar derine inileceği tespit edilmektedir. Örneğin beton bloklar içinde hasar almış alan, bir matkap yardımıyla delinir ve hasar giderilir. Böylece inşaat içinde sorun çıkaran bölgelerin ortadan kaldırılması sağlanır. Kimyasal dübelle filiz ekimi için kullanılan malzeme polyester ve reçine karışımından oluşan yapışkan yapılıdır. Çok yoğun yapıştırıcı özelliği sayesinde bloklar arasında boşluk ya da hava deliği kalmasının da önüne geçmeye yaramaktadır. İşlem sonrasında malzemenin kuruması ve alanın tamamen birbirine tutunması, açılan deliğin büyüklüğüne ve kullanılan malzemeye göre değişmektedir.

Epoksi ile Filiz Ekimi Nasıl Yapılır

Beton zemin içine demir yerleştirmek için epoksi ile filiz ekme tekniği kullanılmaktadır. Bina güçlendirme çalışmalarında kullanılan epoksili filiz ekme işlemi, beton içinde delik açarak yapılmaktadır. Bunun için açılmak istenen çapta boşluk, bir matkap yardımıyla beton üzerinde oluşturulmaktadır. İçine demir çubuk yerleştirildikten sonra iki farklı beton blok birbirine epoksi malzeme ile tutturulmaktadır. Böylelikle beton içinde oluşabilecek demir hasarının da önlenmesi amaçlanmaktadır. Filiz ekmek için öncelikle işlem yapılacak alanın çapının belirlenmesi önem taşımaktadır. Delme işlemi yapılacak olan alanın doğru belirlenmesi, ekstra maliyet çıkmaksızın çalışmayı gerçekleştirmeye yaramaktadır. Zaten beton içinde gömülü olan demir çubuğun pas ve diğer pisliklerden arındırılması için bu yöntem sıklıkla tercih edilmektedir.

Filiz Ekimi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

İnşaatlarda filiz ekimi yapmanın bazı püf noktaları bulunmaktadır. En önemlisi kullanılan malzemelerin ve araçların özelliklerini iyi bilinmesi gerekmektedir. Çünkü kimyasal ve çok etkili yapışkan maddeler, insan sağlığı açısından da en basitinden tahriş gibi riskler taşıyabilmektedir. Ayrıca işin sorunsuz yapılması için takip edilmesi gereken kuralları iyi bilmek gerekmektedir. Bütün bunları maddeler halinde sıralayacak olursak:

  • Epoksi uygulanacak alanın önceden belirlenmiş olması gerekmektedir.
  • Bu alanda hangi filiz ekimi tekniği uygulanacağı belirlenmelidir
  • Alanın doğru şekilde delinmesi ve demir bakımının düzgün yapılması önemlidir.
  • Filiz ekme işlemi için gerekli bütün aşamaların doğru yapıldığından ve beton parçaların birbirine doğru tutturulduğundan emin olunmalıdır.

Filiz ekimi işlemi dikkat edilerek tamamlandığı taktirde, binalarda ve yapılarda oluşan hasarlara kalıcı çözümler sağlamaktadır.

İnşaatlarda bina ya da yapıları kuvvetlendirme ve epoksi kaplı inşaat demiri olarak adlandırılır. Kullanıldığı yerde yapıyı güçlendirmek ve kullanım süresini uzatmak için tercih edilmektedir. Epoksi kaplı inşaat demirleri ASTM A 775/775M standartlarına göre üretimi yapılır.
İnşaat sektöründe eski yapıların güçlendirilmesinde kimyasal ankraj uygulanmaktadır. Diğer adı filiz ekimi olarak da bilinmektedir. Burada eski ile yeni beton karıştırılarak daha güçlü ve sağlam bir beton elde edilmektedir.

Benzer Yazılar

Civata Çeşitleri ve Ölçüleri

Civata

Civata, parçaları birleştirmeye yarayan uç ve gövde kısmında vida dişi bulunan baş ve gövde kısımları farklı şekillerde üretilen en önemli bağlantı elemanlarından biridir. Mukavemeti arttırılması için somun ile kullanımı çoğunluktadır. Kullanımlarına göre farklı civata çeşitleri ve ölçüleri bulunmaktadır. Cıvatalar baş ve gövde biçimlerine göre 2 farklı çeşide ayrılmaktadır. Baş ve gövde biçimine göre civataları inceleyecek olursak;

 

Baş Biçimlerine Göre Civata Çeşitleri

Altı Köşe Başlı Civatalar: En çok kullanılan civata çeşitlerinden olan altı köşe başlı civataların dişleri ince imal edilmektedir. Kullanım alanlarında göre tam boy dişli civata ya da bir kısmı dişli civata olarak üretilebilmektedir.
Alyan Civatalar: Baş tarafının görünmemesi gereken yahut alyan anahtarı kullanılamadığı alanlarda alyan civatalar diğer adıyla allen civatalar kullanılmaktadır.

Havşa Başlı Civatalar: Alyan civatalarda gibi baş kısımları ince bir yapıya sahiptirler. Yüksekliği kısa olan parçaların montajında civata başı gözükmesi istenmeyen durumlarda tercih edilmektedir. Baş tarafındaki havşa ile deliğin merkezinde sıkma yapılarak mukavemet sağlanmaktadır.

Tornavida Ağızlı Civatalar: Civata başında tornavida ucunun girebileceği kanal mevcuttur. Tornavidalarla sökülüp takılacak boyuttaki düşük bağlantılarda kullanılabilir.

Yıldız Tornavida Ağızlı Civatalar: Tornavida ağızlı civatalarda olduğu gibi yıldız uçlu tornavidanın gireceği kanal sayesinde daha kuvvetli sıkma yaparlar. Ayrıca tornavida ağızlı civatalara göre sökme ve takma sırasında ağız yapısı bozulmaz.

Özel Amaçlı Civata Çeşitleri: Cıvatalar otomotivden, iş makinalarına tüm bağlantı gerektiren her yerde kullanılmaktadır. tüm bunlar için standart civata çeşitleri ve ölçüleri mevcuttur. Bunlar haricinde özel ihtiyaçlara göre özel ölçülerde ve çeşitlerde civatalar üretilebilmektedir.

 

Gövde Biçimlerine Göre Cıvata Çeşitleri

Başsız Civata: Bir diğer adı saplama olan bu civatalar, sağ ve sol taraftan diş açılmış, başı olmayan civatalardır. Bağlantı yapılacak parça saplama ve somunlar ile makine gövdesine sabit kalacak şekilde kuvvetlice sıkılır.

Esnek Civatalar: Bu tip civatalar elastik bir malzemeden üretilen ince bir yapıya sahiptirler. Civataya sıkma kuvvet uygulandığında inceltilmiş olan bölümden cıvata bir miktar uzamaktadır. Bu civatalarda gövde çapı, diş dibi çapının %10’ u kadar incelebilmektedir. Cıvataya uygulanan kuvvet kalkınca cıvata ilk haline döner. Kuvvetli sıkılmaları ve elastik yapıları gereği emniyet sistemine gerek yoktur.

Gövdesi Toleranslı Cıvatalar: Yüksek oranda moment ileten makine parçaları gövdesi toleranslı olarak taşlanmış özel cıvatalarla bağlanmaktadır.

Vidalı pimler : Birbirine bağlanacak hareketli ya da iç içe geçen parçaların, uygun deliklerinden geçirilerek kayma engellenmektedir.

 

Civata Ölçüleri

Bir projede kullanılacak civata çeşiti ve civata ölçüleri için teknik bilgiyle hesaplanması gerekmektedir. Cıvatayı tam ve hassas olarak hesaplamak çok net sonuca ulaştırmayabilir. Genellikle pratikte tablolar yardımı ile civata seçimi yapılmaktadır. Eğer gerekliyse daha detaylı ve hassas ölçüm ve kontrol yapılmaktadır. Hesaplama için örnek vermek gerekirse; ilk olarak cıvataya gelecek yük hesaplanır. Cıvatayı zorlayan boyuna kuvvet ve cıvata malzeme kalitesine göre tablodan cıvatanın anma çapı seçilir.

Benzer Yazılar

Somunlar | Somun Ölçüleri ve Çeşitleri

Somun

En sık kullanılan ana bağlantı elemanları arasında yer alan somun, cıvata ve saplama gibi diğer bağlantı elemanlar ile birlikte kullanılmaktadır. Somunlar takıp, sökülebilen kullanımı basit parçalardır. Vida kanallarına sürtünme kuvveti ile elemanların birbirine bağlanmasını sağlar. Yazımızda somun çeşitleri, somun kullanım alanları ve somun ölçüleri gibi konuları ele almaya çalışacağız.

Somun Ne İşe Yarar?

Somunlar ortasında bulunan delikler vasıtasıyla, cıvataların bağlantı yapılan parçaya kuvvetlice bağlanmasını sağlamaktadır. Bir civata ile kullanılacak somunun fazla sıkılması, o parçanın sağlamlık oranını yükseltmektedir.

Ana bağlantı elemanlarından biri olan ve bağlantı kurduğu elemanın bağlanma gücünü arttırmaya yarayan somunlar özellik ve şekillerine göre farklı çeşitleri mevcuttur. Özellikle cıvata ya da vida ile birbirini tamamlar. İnşaat, mobilya, otomotiv ve makine gibi sektörlerde sıklıkla kullanılan önemli parçalardan biridir.

Somun Kullanım Alanları

Somun ortasından cıvata ya da vidanın geçtiği delik, cıvatanın takılacağa yere kuvvetlice birleşmesini sağlamaktadır. Cıvata ile birlikte kullanılacak somun, ne kadar güçlüce sıkılırsa, o parçanın sağlamlığı o düzeyde artmaktadır.

Birçok çeşidi bulunan somun kullanım alanları da bir o kadar geniştir. Cıvatanın kullanıldığı yerlerde somun da kullanılabilmektedir. Makine, otomotiv, beyaz eşya, küçük ev aletleri, mobilya, gıda ve sağlık gibi daha hemen hemen her endüstriyel alanlarda kullanılabilmektedir.

Somun Ölçüleri

Cıvata gibi bağlantı elemanlarını parçalara sıkıca bağlanmasını sağlayan somun kullanım alanlarına göre farklı ölçülerde olabilmektedir. Burada 2 farklı somun ölçüm yöntemi mevcuttur. Bunlar sargılı kısım ve altıgen olan şeklin genişliği ile somun ölçüleri alınmaktadır. Standart olan tasarımları gereği  somun ölçer materyalleri vasıtasıyla somun ölçüleri kolayca ölçülebilmektedir.

Sağlamlık istenen yerlerde kaliteli somun ve kaliteli cıvata kullanmak gerekmektedir. Somun kalitesi tek haneli rakamlarla belirtilmektedir.

Somunun ortasında kılavuz çekilmiş dişler, üretilen ölçü standartlarına göre metrik ve inç olarak kullanılmaktadır. Üretim malzemeleri dayanım gücüne göre sınıflandırılmaktadır. Somun dayanım sınıfları 4, 6, 8 gibi sayılardan oluşmaktadır. Cıvatanın imal edildiği malzemenin N/mm² cinsinden çekme dayanımının 1/100’ünü ifade etmektedir. Somuna uygulanması gereken en fazla gerilim, dayanım sınıfı değerinin 10 katıdır. Örneğin dayanım sınıfı 8 olan bir somunun dayanım sınıfı değeri: 8 x 100 = 800 N/mm², maksimum gerilim değeri ise 80 kg/mm²’dir. Bağlantı elemanları seçiminde, somun dayanım sınıfı, cıvata dayanım sınıfına denk olmalıdır.

Somun Çeşitleri Nelerdir?

Somunlar kullanım alanlarına göre farlı çeşitlerde imal edilmektedir. En çok kullanılan modeller şunlardır.

Altı Köşe Somunlar
Altı Köşe Kör Somun
Kare Kaynak Somunu
Kare Somun
Boru Dişi Somun
Flanşlı Somun
İnce Taçlı Somun
Altı Köşe Perçin Somun
Fiberli Flanşlı Somun
Pres Somun
Birleştirme Somunu
Uzatma Somunu
Altı Köşe Kaynak Somun
Kontra Somun
Kelebek Somun
Ağır Yük Somunu
Ağaç Somunu gibi çeşitleri bulunmaktadır.

Somun hangi yöne açılır?

Sökülüp takılan alet ya da parçalar sağ el kuralına göre imal edilmektedir. Bu nedenle somunda sağa döndürülerek takılır, sola döndürülerek açılır.

Somun Anahtarı

Somun anahtarları, bağlantı elemanlarını söküp takmayı sağlayan alettir. “U” harfine benzeyen açık ucu birde başı dörtgen, altıgen gibi farklı şekillerde olan kapalı ucu mevcuttur. Bir diğer adı da İngiliz anahtarı olarak bilinmektedir. Genellikle cıvata, imbus, setskur gibi bağlantı elemanlarını açma amaçlı somun anahtarları kullanılmaktadır. Tüm bu bağlantı elemanlarının metrik ölçülerine göre cıvata somun ölçüleri belirlenmektedir. Bu çeşitlilik cıvata somun fiyatları için de aynı şekilde devam etmektedir. Bağlantı elemanlarının metrik ölçülerine göre, somun anahtarı ölçüleri de milimetre (mm) cinsinden belirlenmiştir. Cıvata somun fiyatları da bu ölçülere göre değişmektedir.

Rondela Pul

Genellikle somun ile birlikte kullanılan, cıvatanın baş tarafının altında konumlanan orta kısmı delik olan halka biçimli sac parçalara rondela ya da pul denir. Cıvatalar somun ile kullanıldığında rondela bağlantı yapılan parçanın üstüne bağlanmaktadır. Aynı zamanda cıvata bağlantı noktalarının olası hasar görmelerini engellemektedirler. Bu nedenle bağlandığı parçadan daha yumuşak bir maddeden üretilmektedirler. Örneğin bronz, sac, pirinç, kurşun, yumuşak çelik, bakır, alüminyum gibi yumuşak metallerden üretilmektedirler. Daha detaylı bilgi için rondela nedir konulu yazımızı inceleyebilirsiniz.

Benzer Yazılar

 

Ankraj Demiri Nedir?

Ankraj Nedir? Ankraj Demiri Ne İşe Yarar?

Zemine oturtulmak istenen parçanın esnekliğini ortadan kaldırıp sağlam bir şekilde zemine oturmasına ankraj denir. Kelime anlamı olarak demirleme sabitleme anlamı taşıyan ankraj yada ankraj demiri kelimesi köken olarak Fransızca ancrage kelimesinden gelmektedir. İngilizce ise bir nesneyi sabitlemek anlamında Anchorage kelimesinden türetilmiş anchor bar, anchoring iron olarak kullanılmaktadır.

Ankraj Nedir?

Çelik bir teçhizatın, beton benzeri malzeme ya da ortam içerisine yerleştirilmesi işlemi ankraj olarak adlandırılmaktadır. Çelik donatılar tercih edildiğinden çelik ankraj adı da kullanılmaktadır. Donatının yerleştirileceği yerde belirli bir açı ile açılmış deliklere beton enjeksiyonu yapılmaktadır.

Ankraj Nerede Kullanılır?

Ankraj genel olarak bir unsuru bir yere güvenli bir şekilde sabitleme anlamını taşımaktadır. İnşaatlar da betonarme olarak ifade edilen unsurların çelik donatılara bağlanılması ve sabitlenmesi. Bir çok farklı ankraj çeşidi mevcuttur. Bunlar arasında sertleşmiş betona yapılan ankraj, öngermeli ankraj, kalıcı ankraj, fore kazık gibi… Aynı zamanda ankrajın bir diğer adı demir pim olarak geçen bir demir çeşididir. En çok mühendislik ve inşaat alanlarında kullanılan bir terimdir. Özellikle inşaat sektöründe yapıların deprem gibi doğal afetlere karşı güvenli olmasını sağlamaktadır.

Yani burada ki temel amaç, demir ve çelikten olan inşaat malzemelerinin beton içerisine yerleştirilmesidir. Bu beton içerikler bilindiği üzere duvar veya kolonlar olarak geçmektedir. Bu işlem, zeminler de açılan deliklere, yüksek dayanımlı özel çelik malzemelerden yapılmış halat grubunun yerleştirilip beton enjeksiyonunun yapılmasıdır. Bu ifade mühendislikte geçen bir ifadedir. Gevşek zeminler de, yer altı otoparkların da, barajlar da, kazılar da, yer altı ulaşım alanların da çokça kullanılmaktadır. Temel amacı dayanıklı yapıların oluşturulmasıdır.

Örneğin fore kazık en çok uygulanan yapım yöntemlerinden biridir. Taban alanın; belirlenen ölçülerde dairesel kesitli delgi yapılıp, demir donatı yerleştirilerek beton dökülmesine fore kazık ankraj sistemi denilmektedir. Günümüzde depreme dayanıklı yapıların inşası için fore kazık sistemi uygulanmaktadır. Derin temellerle inşa edilecek yapıların yüklerini, zayıf zeminlerden güçlü zemine taşımak için fore kazık kullanılmaktadır.

Ankraj Demiri Ne İşe Yarar?

Kademeli gövde yapısı sayesinde zemine basit bir şekilde tutturulan ankraj demirlerinin 2 çeşidi vardır. Bunlar dolu ankraj demiri ve boş ankraj demiridir. Genellikle korkuluk sistemlerinden sağlamlık ve güvenlik nedeniyle kullanılmaktadır. İsteğe göre iç vidalı ankraj demiri ya da dış vidalı ankraj demiri üretimi yapılabilmektedir.

Ankraj, güçsüz zeminlerde çökmeye engel olur. Örneğin yer altında bulunan otoparklarda veya yeraltı ulaşım güzergahlarında kullanılmaktadırlar. Barajlarda yükseltme, denizin kıyı şeridine vuran dalgalarının iskelelere zarar vermemesi amacıyla ankraj tercih edilmektedir.

Kimyasal Ankraj (Epoksi) Nedir?

Tıpkı ankraj demirinde olduğu gibi zemine güçlü ve basit bir şekilde tutturmak için kimyasal ankraj çeşitleri de kullanılmaktadır. Piyasada epoksi olarak da geçmektedir. Kendine has yapısı sayesinde güçlü tutunma sağlayan kimyasal dübel çok hızlı bir şekilde betonlaşma sağlayan yapısı sayesinde ankraj demirini zemine ya da duvarlara sabitlemektedirler. Çok kısa süre içerisinde betonlaşan yapısı ile ankraj demiri gövdesi üzerindeki kademelerine tutunarak zemine sabitleme yapar.

Benzer Yazılar