Kopilya Pimi ve Çeşitleri
Kopilya Pimi
Çalışma ortamı ya da çalışma sürecinde titreşim bulunan yerlerde somun, ayar bileziği ve perno gibi parçaların titreşim sonucu çözülmesini engellemek amaçlı kullanılan silindirik makine elemanlarına kopilya pimi denilmektedir. Bayanların kullandığı tel tokaları andıran, maşa görünümlü bu parçalar ayrıca kupilya, gupilya, gopilya gibi farklı isimlerle de kullanılmaktadır.
İçindekiler
Kopilya Pimi Kullanım Alanları
Kupilya pim, somun ve cıvata gibi elemanları kilitlemek için bağlantı elemanı olarak kullanılan metalik bir elemandır. Normal bir cıvatalarda veya diğer bağlantı elemanlarında küçük delikler açarak kupilya pimi kullanılabilmektedir. Farklı bir tutturucu türü olan çatal pimler, zaten delik açtıkları için kopilyalarla birlikte kullanılmaktadır.
Perno : Hareketli birleştirme amaçlı genellikle makaralarda, mafsallı birleştirme gereken ortamlarda kullanılmaktadır. Makine ve motorlu taşıt imalatı, tren lokomotif ve vagon üretiminde tercih edilmektedir.
Ayar Bileziği: Mil üzerindeki çark, kasnak, makara gibi elemanların mil ekseni doğrultusunda kaymasını engelleyen elemanlardır.
Kopilya Pimi ile Perno arasındaki fark nedir?
Pimlerin üretimi esnasında bulundukları yere sıkışma mantığı olduğundan konik yada çentikli yapıya sahiptirler. Perno tıpkı pim mantığında çalışmaktadır. Döner parçaların birbirine bağlanmasında tercih edilmektedir. Perno ve pim her ikisi de mafsallama için kullanılan elemanlarıdır.
Kopilya Pimi Çeşitleri
Silindirik makine elemanları olan kopilyalar standart üretimde 3 farklı sınıfa ayrılmaktadır.
- Maşa kopilya,
- Yaylı kopilya,
- Kama biçimli kopilya olmak üzere üç sınıfa ayrılmaktadır.
En yoğun kullanıma sahip maşa biçimli kopilya çeşitleridir. Elbette bu 3 biçim dışında talebe özel farklı şekillere ve ölçülere sahip kopilya imalatı yapılmaktadır. Diğer kopilya pim çeşitleri:
Bölünmüş pim: Metalleri birbirine tutturmak için bir araç olarak kurulum için kullanım sırasında bükülen, zımba veya perçin benzeri kullanılan iki çubuk veya tırnağa sahip metal bir tutturucudur.
Firkete pim: Genellikle R harfini andıran, bükülmeye gerek kalmadan kullanılmaktadır.
Papyon pim: Papyon şeklinde bir firkete pim türüdür.
Çember pim: Halka şeklinde kopilyalardır.
Clevis pim: Kendisine bağlı olan cismin pin ekseni içerisinde dönme hareketine izin veren bir bağlantı elemanı türüdür. Bu tip pim bir sap, delik ve kafadan oluşur. Delik, pimin karşı tarafındaki şafttan geçer. Genellikle, çatal pimi bir kelepçe ile birlikte kullanılmaktadır.
Dübel pimi:
Konik pim: “Bir konik pim, makine mühendisliğinde sabitleme için kullanılan çelik bir çubuktur. Farklı uçlarda biraz daha büyük çaplara sahipler”.
Yivli pimler: Yivli pimler, çubuk veya bobin stoğundan yapılmış üç uzunlamasına yivli silindiriktir.
Tırtıllı pimler: Bu tip çatal pim, normal çapları 3/32-3/8 olan tipik bir rulo biçimli pimdir.
Tel çıt çıtlı pimler: Bunlar, bileşenleri tek bir yerde tutmak için çatal pimlerde veya şaftlarda kullanılır.
Çekiç seti çatal pimleri: Geçici bir tutuş için yerleştirildikten sonra bir çekiçle vurulurlar.
Kamalı kilit pimleri: Bu ağır pimi bir çatal pimdeki deliğin içine yerleştirin. Yerleştirdikten sonra, kale için çatalları açmak için bir çekiç ile vurabilirsiniz.
Kopilya şekli itibariyle çelik telin ikiye katlanması ile üretilmektedir. Hareketli alanlarda kullanılan cıvataların uç kısmındaki delikten geçirilip her iki uç ters yöne bükülerek, cıvatanın hareket veya titreşimden dolayı çıkma ihtimali emniyet altına alınmış olmaktadır. Kopilya imalatı sırasında inox malzeme ile kaplanarak paslanmaz kopilya üretimi de yapılmaktadır.
Kopilya (Gupilya) Ölçüleri
Diğer adıyla gupilya çapı, geçeceği delik çapından daha küçük olmalıdır. Anma çapı olarak geçirilecek delik çapı kullanılmaktadır. Diğer kopilya ölçü standartları aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
Kopilyalar tek kullanım için uygundur. Bükülme pimi zayıflatacağından birden fazla kullanımlarda kopma, kırılma gibi durumlar yaşanabilmektedir.
Kopilya Pimi Nasıl Çıkarılır?
Bir pimi çıkarmak için öncelikle pimin nasıl takıldığına, deliğin kalın ve paslı olup olmadığına bağlı olarak kolay ya da zor olabilmektedir.
Kupilya piminin bükülmüş tarafları bir pense yardımıyla nazikçe düzeltilmelidir. Bu pime fazla kuvvet uygulamak kopma, kırılma yaşatabileceğinden tüm süreci daha zor hale getirebilir. Bu nedenle kopilya takarken standartlara uymak; çıkarma işlemini de kolaylaştıracaktır.
Kamalı piminizin o kısmını tamamen düzelttikten sonra, yukarıdaki resimde olduğu gibi, kopilyanın diğer ucunu kavramak için pensenizi kullanabilirsiniz. Ardından pimi çekin, pimin çekilmesi zorsa pime pense ile vurabilirsiniz . Birkaç vuruştan sonra kopilya deliğinden dışarı çıkacaktır.
Benzer Yazılar