Cıvata Nedir?

Bir makinenin parça ve aksesuarlarını bir arada tutan metal bağlantı elemanın cıvata denir. Cıvatalar farklı şekil ve boyutlarda imal edilmektedir. Her birinin kendine özgü kullanım alanları vardır. Bu yazımızda imbus cıvata ve setskur cıvata çeşitlerini inceliyor olacağız.

İmbus Cıvata nedir?

Metal veya tahta parçasını başka bir metal veya tahta parçasına sabitlemek için üretilmş bağlantı elemanlarına imbus cıvata denir. İmbuslar, iç basınç ve ısı sayesinde cıvata başı etrafında çelik bir yapı oluşturan imbus kullanılarak üretilmektedir.

Bu cıvatalar metalden üretilmiştir ve çoğunlukla yuvarlak başlıdır. Dış diş, somun, makine vidaları veya genel amaçlı uygulamalarla kullanım amaçlı üretilmiştir. İç diş, sıkma veya gevşetme için kavrama sağlamak üzere cıvatanın veya somunun göbek kısmından geçer. Bir cıvatadaki dişler belli bir iç açıyla kesilmektedir. Bu da tornavida yukarıdan vida başının altına yerleştirildiğinde, yanlara doğru sıkmak için dönmektedir.

İmbus Cıvata Kullanım Alanları

Bu cıvatalar, gereken vida uzunluğu matkabınızın alabileceğinden daha uzun olduğunda tercih edilmektedir. Beton benzeri zeminlerde delik açmak gerekiyorsa, darbeli matkap kullanmadan vida takmak istediğinizde mafsallı cıvatalar tercih edilebilir.

İki tür alçıpan vidası vardır. Alçıpanın içine kendi deliğini açan matkap uçlu vida ve kendi kendine matkap olmayan vida. Kendinden kılavuzlu vidalar, alçıpanın çatlamadan delinmesine yardımcı olmak için oluklu bir kafaya sahiptir. Kendinden kılavuzlu olmayan İmbus vidalar, duvara delmek için özel bir alete ihtiyaç duymaktadır.

Alyan anahtar takımı ile kullanılan ve baş kısmında altıgen soket yer alan bir civata türüdür. Somun anahtarının kullanılamayacağı boyutta küçük çaplı alanlarda tercih edilmektedir. Parçalar arası sürtünme olasılığı olan alanlarda, gömülme özelliği sayesinde imbus başlı civata tercih edilmektedir.

Silindirik başlı altı köşe yuvalı imbus başlı civatalar; allen başlı, alyen başlı ya da alyan başlı cıvatalar olarak da kullanılmaktadır.

Mukavemet sınıfı olarak 8.8 – 10.9 -12.9 değerlerine sahiptirler. Kullanılacak cıvatanın baş kısmının dışarıda kalması halinde tehlike yaratacak alanlarda daha çok tercih edilmektedir. Örneğin; makinelerin veya tesisat elemanlarının birleştirilmesinde sızmayı önleyen flansch (flanş) üzerinde, hareketli dişli sistemler gibi alanlarda yüzeyde çıkıntı oluşturmayacak şekilde kullanılmaktadır.

İmbus Başlı Civata Nerelerde Kullanılmaktadır?

Baş kısmı dediğimiz kafa bölümünde altıgen yuva olan ve dolayısıyla alyan anahtarı ile takılıp sökülebilmektedir. Yüzeye gömülme özelliğinden dolayı herhangi bir harekette parçalarda sürtme veya çarpışma olasılığını yok eder. Güçlü bir şekilde sıkılabilmesi cıvata için yüksek mukavemet verir. Özellikle kafasının malzemeye gömülebilmesi sayesinde; inşaat, makine, otomotiv, elektronik bileşenler ve ağır ekipmanlarda kullanım için tasarlanmıştır. Yıldız başlı vidaya göre imbus başlı civata fiyatları daha yüksektir.

İmbus Civata Ölçüleri ve Çeşitleri

Cıvata kategorisinde imbus başlı civata ölçüleri özel ölçüler haricinde ihtiyaca göre 6 – 240 mm uzunluğunda ve M2 – M24 çapları arasında üretilebilmektedir. Ayrıca ihtiyaca göre birçok çeşidi mevcuttur. Silindir Başlı, Havşa Başlı, Çelik Setskur, Silindir Başlı Çelik İmbus, Dar Kafa Çelik, Pahlı Çelik Setskur, İncediş Silindirbaş, Bombe Baş, Sivriuçlu Çelik Setskur, Whitworth Unc Silindirbaş, Pullu Bombebaş, Düz Tornavida Bilyalı Setskur, Whitworth Unf Silindirbaş, Metrik Düz Setskur, Metrik Düz Sivriuçlu Setskur, Allen (Alyan) Başlı, Torks Başlı, Flanşlı Bombe Baş, İnce Kafa

Bazı durumlarda altıgen cıvata yerine alyan cıvata kullanılmaktadır. Bunun nedeni; alyan cıvataların altıgen cıvatalara göre en önemli avantajı, kullanılan aletin kafasının kendisinden daha küçük olabilmesidir. Eğer dar bir açıklığın içine yerleştirilmiş cıvata varsa bu alanlar için ideal bir çözümdür. Alyan anahtarını deliğe sokup cıvatayı sökebilirsiniz. Allen cıvatası deliğinin, çok daha fazla temas alanına sahip olduğu için dışarı çıkma veya sıyrılma olasılığı daha düşüktür. Uzatma çubuklu bir soket sürücünüz varsa, küçük alanlarda altıgen cıvatalar kullanılabilmektedir. Ancak soketi yerleştirmek için altıgen kafanın etrafında alyan anahtarı kullanımı için daha fazla alana ihtiyacınız olmalıdır.

Setskur Vida Nedir?

Bu vidalar, tüm gövde üzerinde sadece vida dişi yer alan baş kısmı olmayan cıvata türüdür. Diğer adı vidalı pim olarak geçen setskur vidalar gövdesi üzerinde vida dişi olan başsız cıvatalardır. Mil ve akslar üzerinde bulunan kasnak gibi hareketli parçaların konumunu güvene almak için tercih edilmektedir.

Setskur Cıvata Ölçüleri

Bağlantı elemanlarında gövdesinin tamamı vida dişi olan başsız cıvata türlerindendir. Setskur cıvata ölçüleri anma çapına göre farklı çeşitleri mevcuttur. Aynı zamanda setskur cıvata ölçü birimi milimetre (mm)’dir.

Sektörde farklı isimlerle adlandırılabilmektedir. Setiskur, setuskur, seteskur gibi farklı isimlerle kullanılır. Setskur çeşitlerini incelersek;

Bilyalı setskur çelik hafif baskılı tornavidalı, Bilyalı setskur çelik ağır baskılı tornavidalı, Bilyalı setskur çelik alyen ağızlı,
Pimli setskur tornavidalı, Pimli setskur alyen ağızlı,
DIN913 setskur, DIN914 setskur, DIN915 setskur, DIN916 setskur gibi.

Benzer Yazılar

admin 0 Yorumlar