Ara 24 2022
Tel Çekme İşlemi

Tel Çekme nedir?

İmalattan çıkan telin, ölçüsü belli kalıplar içerisinden geçirilerek çapının küçültülmesine tel çekme denir. Tel kesitleri çoğunlukla dairesel olup kare veya altıgen kesitlerde mevcuttur. Tel çekme işlemi, telin kalınlık ve uzunluğu dikkate alarak makine veya el haddelerinde yapılmaktadır. Teller ilk üretimden çıktıklarında büyük ölçülerde bulunmaktadır. Bu sebeple tel çekme makinelerinde çekilerek inceltilir ardından elmas haddeler ile istenilen son ölçü verilir. Bu işlem ile telin çapı küçülerek, boyunda da uzama meydana gelir.

Dairesel kesitli çubuklar tel çekme işlemine girdiğinde ortaya cıvata ve saplama gibi bağlantı elemanları gelmektedir. Dairesel kesitli teller ise kablo ve yayların üretiminde kullanılabilmektedir. Çelik tellerin imalatında kullanılan hammaddeye ise filmaşin denir.

Üzeri paslı olan tellerin mekanik veya kimyasal yöntemler ile üzerindeki paslardan arındırılması sağlanır. Aksi halde bu durum kullanılan kalıpların aşınmasına yol açmaktadır.

 

Tel Çekim Makinaları

Tel çekim işleminde öncelikle silindir makinalar kullanılmaktadır. Bu makinalarda 2 adet birbirine ters yönde dönen çelik merdaneler mevcuttur. Tel çekim işleminde kullanılan merdaneler silindir şeklinde iken levha çekiminde kullanılan merdaneler düzdür. İstenilen ölçü miktarı üst merdane hareketi sayesinde ayarlanabilmektedir. Merdane üzerindeki kanallar vasıtasıyla istenilen ölçülere kadar çekilebilmektedir. Ve son işlem olarak elmas haddelerden çekilmesiyle kullanıma hazır hale getirilmektedir.

Silindir makinalar dışında elmas haddeleme veya tel tavlama işlemleri de tel çekme işlemi yöntemlerinden bir diğeridir. Bunlar haricinde bir diğer yöntem ise elle tel çekmedir. Bu işlem için elmas haddelerden geçirilen tel istenen ölçüye getirilir. Ayrıca çekme işleminde gres ve sabun tozu kullanılan yöntem kuru tip tel çekme, sıvı yağ kullanılan yönteme ise ıslak tel çekme denir. Alüminyum, bakır, nikel, karbonlu ve paslanmaz çelik tel çeşidine göre kullanılacak yağ belirlenir.

Tel Çekme İşleminin Yapılışı

Öncelikle varsa teller üzerindeki paslardan arındırılmaktadır. Ardından çekilecek tellere tavlama işlemi uygulanır. Tavlama işlemi ön tav, ara tav ve son tav olmak üzere çekim işlemleri aşama aşama uygulanmalıdır.

Filmaşin tavlana derecesi 850-1050 C dereceyi bulmaktadır. Telin kalınlık ve uzunluk ölçülerine göre makine mı yoksa el haddesi ile çekim yapılacağına karar verilmektedir. Ayrıca 5 mm altındaki teller çekme yolu ile elde edilirken, 5mm üzeri teller sıcak haddeleme denilen yöntem ile elde edilmektedir. Eğer tel çapı fazla ise birden fazla tavlanması gerekmektedir. Haddeler arası ölçülerin ayarlanması sonrası merdane üzerindeki büyükten küçüğe doğru ilerleyen kanallar kullanılmalıdır. Telin doğru ve düzgün şekilde çekilebilmesi için silindirden çıkan ucun düşük kuvvetle çekilip yön verilmesi gerekmektedir. Son işlem olarak da silindirden çıkan tel elmas haddeden geçirilmesi gerekmektedir.

 

Diğer Yazılar

 

admin 0 Yorumlar